მოსაზრებები დიზელის საწვავის შესახებ

მეგობრებო ამ პოსტის დაწერა განაპირობა სტატიამ (1) “რამდენად მავნეა დიზელი გარემოსათვის და ადამიანის ჯანმრთელობისათვის” სადაც საკმაოდ კვალიფიციურად არის მიმოხილული ზოგადად საწვავის გამონაბოლქვისგან წარმოქმნილი პრობლემები, მაგრამ არ არის განცალკევებული ბენზინის და დიზელის შემთხვევაში რა განსხვავებებთან გვაქვს საქმე.მინდა მოგითხროთ ამ განსხვავებების შესახებ. Continue reading “მოსაზრებები დიზელის საწვავის შესახებ”

ქიმიური ელემენტი, რომელიც ჩვენს ორგანიზმს არ სჭირდება-ტყვია

ადამიანის ორგანიზმს სჭირდება გარკვეული რაოდენობის ქიმიური ელემენტები მეტ-ნაკლები რაოდენობით (ჯამში 25 ელემენტი) , რომლებიც აუცილებელია მისი განვითარებისათვის, მაგრამ მათ შორის არ არის ტყვია. ნებისმიერი რაოდენობის ტყვია ადამიანის ორგანიზმში არის დაბინძურებული გარემოს შედეგი. სხვა მეტალები,  როგორიცაა  მაგნიუმი, მოლიბდენი, ნიკელი, სელენიუმი , კადმიუმი არის ტოქსიური მაღალი დოზით, მაგრამ ისინი საჭიროა ადამიანის ორგანიზმისათვის გარკვეული რაოდენობით. ტყვიის შემთხვევაში გვაქვს განსხვავებული სურათი. არ არსებობს არავითარი საჭიროება და  ფუნქცია ტყვიისათვის ადამიანის ორგანიზმში. Continue reading “ქიმიური ელემენტი, რომელიც ჩვენს ორგანიზმს არ სჭირდება-ტყვია”

Smog = smoke +fog

რა არის “სმოგი” და რა გავლენას ახდენს ჩვენს ჯანმრთელობაზე

დასახელება “სმოგი” პირველად გაჩნდა ბრიტანულ პრესაში. 1905 წელს გაზეთ “Daily Graphic”-ში დაიბეჭდა სტატია ლონდონში სმოგის არსებობის შესახებ, სტატიაში ლონდონის თავზე გაჩენილ ნისლის ღრუბელს ეწოდა “smoky fog”, რომლის ქართული შესატყვისი სავარაუდოთ იქნება “ნისლში გახვეული გამონაბოლქვი”. “სმოგი” წარმოიქმნება ჰაერის დაბინძურების შედეგად, იგი დამახასიათებელია დიდი ქალაქებისათვის, სადაც ჰაერის დაბინძურების დონე მაღალია. ( 1)არსებობს სმოგის გამომწვევი სხვადასხვა მიზეზები: Continue reading “Smog = smoke +fog”

“რა სარგებლობა მოაქვს ხეს”

ის რასაც ახლა დავწერ თითქოს ყველა ვიცით, ალბათ თეორიულად ვიცით რომ ეს ასეა მაგრამ რეალობაში არ ვაცნობიერებთ ურბანული გარემოსათვის რაოდენ დიდი დატვირთვა აქვს თითიეულ ხეს.მარტივად და ქრონოლიურად ჩამოვწერ ხის სარგებლობის შესახებ, უბრალოდ ფაქტებს გაგახსენებთ:

  • ხე არის ბუნების საჩუქარი შეამციროს ჰაერის დაბიმძურება. განსაკუთრებით ფართოფოთლოვანი ხეები ასრულებენ უდიდეს როლს ჰაერის გასუფთავებაში. ფოთლის ზომას და სტრუქტურას აქვს გადამწყვეტი როლი, ზოგიერთი ხის ფოფოლს აქვს ფართო და ხაოიანი ზედაპირი, ისინი ადვილად “იჭერენ ” ჭვარტლის ნაწილაკებს, რასაც შემდგონში წვიმა ჩამორეცხავს.თბილისის მაგალითზე ჭადარი არის იდეალური მაგალითი, საგრძნობლად  ამცირებენ ჰაერის დაბინძურებას.
  • ერთი ზრდასრული ხე შთანთქავს ერთ ტონა ნახშირორჟანგს თავისი სრული ციკლის არსებობის მანძილზე. ასევე ერთი ხე შთანთქავს იმდენივე ნახშირჟანგს რასაც წარმოქმნის ერთი ავტომობილი  41843 კმ მანძილის გავლის დროს. (1)
  • ხეები არეგულირებენ გარემო ტემპერატურას, ზაფხულში ბლოკავენ მზის სხივებს და შენობებში არ აღწევს მზის სხივები ჭარბათ, რითაც ფაქტიურად იზოგება ენერგია.
  • მარადმწვანე ხეები ბლოკავენ ჩრდიოეთის ქარს და წარმოქმნიან ქარის დამცავ ზოლს. ხეები ამცირებენ ქარის სიჩქარეს, რასაც ზამთარში მშვიდი და კომფორტული გარემოს შექმნას უწყობს ხელს.
  • ნიადაგის ეროზიის პრევენცია ხდება, ხეები იკავებენ ჰუმუსს და ხელს უშლიან გაუდაბნოებას;
  • ამცირებს ხმაურს, განსაკუთრებით ტრანსპორტიდან გამოწვეულ ხმას ახშობს;
  • ფლორისა და ფაუნის მრავალფეროვნებას უწყობს ხელს, ქმნის მშვიდ, სასიამოვნო ატმოსფეროს ურბანულ გარემოში;
  • ცალსახად უწყობს ბიზმესის გამვითარებას ხელს, რადგან “მწვანე ” გარემოში საკუთრების შეძენა უფრო სასიამოვნოა ვიდრე ცემენტის ჯუნგლებში.

მოსაზრებები ავტომობილების ტექ.დათვალიერების შესახებ (წერილი მეორე)

წახალისებები ავტოპარკის განახლებისათვის

ავტომობილის ტექნიკური დათვალიერების პროგრამის განახლებასთან დაკავშირებით ამ ბოლო დროს ხშირად ისმის კოთხვა: რა ბედი ეწევა ავტომობილებს რომლებიც ვერ გაივლიან  ტექნიკურ დათვალიერებას?! ამასტან დაკავშირებით მინდა გაგაცნოთ პროექტი: ‘ეკონომიკის სტიმულირების პაკეტი”, რომელიც განახორციელეს განვითარებული ქვეყნების მთავრობებმა ეკონომიკური რეცესიის დროს 2008-2010 წლებში. პროგრამა უნდა ყოფილიყო ერთგვარი სტიმული, რაც ხელს შეუწყობდა ეკონომიკის აღმასვლას ამ ქვეყნებში. ეს პროგრამა ამავე დროს მომგებიანი აღმოჩნდა ეკოლოგიური მდგომარეობის გაუმჯობესებისათვის, კონკრეთულად ხელი შიუწყო ეკო სტანდარტების გაზრდას გამონაბოლქვზე, რაც საბოლოო ჯამში წაადგა როგორც ეკონიმიკას ასევე ეკოლოგიას, კერძოდ ჰაერის დაბინძურების შემცირებას.

Continue reading “მოსაზრებები ავტომობილების ტექ.დათვალიერების შესახებ (წერილი მეორე)”

მოსაზრებები ავტომობილების ტექ. დათვალიერების შესახებ (წერილი პირველი)

ავტომობილების ტექნიკური დათვალიერების აღდგენის საკითხი ისევ გადაიდო 2018 წლამდე და არავინ იცის ეს როდემდე გაგრძელდება. მდგომარეობა კი დღითიდღე უარესდება როგორც ტრანსპორტის მენეჯმენტის კუთხით ასევე ეკოლოგიური კუთხით. ამაზე ბევრი იწერება, მაგრამ საქმე წინ არ მიდის. 2008 წელს ვმუშაობდი პროექტზე “ტყვია და ადამიანის ჯანმრთელობა”, სადაც წარმოვადგინე ჩემი მოსაზრებები ტრანსპორტის ტექნიკური დათვალიერების შესახებ. შემდგომში, 2014 წელს, დავწერე წერილი აღნიშნულ საკითხზე, რომელსაც ახლა უცვლელად გთავაზობთ:

Continue reading “მოსაზრებები ავტომობილების ტექ. დათვალიერების შესახებ (წერილი პირველი)”

ჰაერის ძირითადი დამაბინძურებლები (ჭვარტლის ნაწილაკები)

საქართველოში ჰაერის დაბინძურების ძირითად წყაროს სატრანსპორტო საშუალებებიდან გამონაბოლქვი აირები წარმოადგენს: ნახშირჟანგი, ნახშირორჟანგი, ნახშირწყალბადები(აქროლადი და არაქროლადი ორგანული ნაერთები) ჭვარტლის ნაწილაკები,ეთილირებული ტყვია, გოგირდის ორჟანგი, აზოტის ორჟანგი.რამდენად საშიშია ეს ნაერთები ადამიანის ორგანიზმისთვის, რას ვსუნთქავთ?

ჭვარტლის ნაწილაკები არის ნარევი წვრილი მყარი და თხევადი ნაწილაკებისა. ჭვარტლის ნაწილაკები შედგება სხვადასხვა ნაერთებისგან, როგორიცაა მჯავები, ნიტრატები, სულპატები, ორგანული ნაერთები, მეტალები, მტვრის ნაწილაკები. ჭვარტლის ნაწილაკები შეიძლება გაჩნდეს სხვადასხვა წყაროდან. არსებობს “მთავარი”, ძირითადი წყარო ნაწილაკებისა, მტვერი სამშენებლო მოედნიდან, მოუკირწყლავი გზის მტვერი,სხვაადასხვა ნარჩენების დაწვისგან გამოწვეული ჭვარტლი და ა შ. მეორე ჯგუფი ნაწილაკებისა არის “მეორადი” ნაწილაკები, რომელიც წარმოიქმნება ჰაერში ახვადასხვა ქიმიური ნაერთების შეტივნარების შედეგად. მისი ძირითადი წყარო არის ინდუსტრია და ავტომობილები. Continue reading “ჰაერის ძირითადი დამაბინძურებლები (ჭვარტლის ნაწილაკები)”

ჰაერის ძირითადი დამაბინძურებლები(ნახშირჟანგი)

საქართველოში ჰაერის დაბინძურების ძირითად წყაროს სატრანსპორტო საშუალებებიდან გამონაბოლქვი აირები წარმოადგენს: ნახშირჟანგი, ნახშირორჟანგი, ნახშირწყალბადები(აქროლადი და არაქროლადი ორგანული ნაერთები) ჭვარტლის ნაწილაკები,ეთილირებული ტყვია, გოგირდის ორჟანგი, აზოტის ორჟანგი.რამდენად საშიშია ეს ნაერთები ადამიანის ორგანიზმისთვის, რას ვსუნთქავთ?

ნახშირბადის მონოქსიდი,, ნახშირჟანგი,მხუთავი გაზი,უფერო, უსუნო,უგემო ტოქსიკური ნაერთი. ის არის ერთ-ერთი ექვს ძირითად ჰაერის დამაბინძურებლებს შორის. Continue reading “ჰაერის ძირითადი დამაბინძურებლები(ნახშირჟანგი)”

ჰაერის ძირითადი დამაბინძურებლები(აზოტის ორჟანგი)

საქართვლოში ჰაერის დაბინძურების ძირითად წყაროს სატრანსპორტო საშუალებებიდან გამონაბოლქვი აირები წარმოადგენს:ნახშირჟანგი, ნახშირორჟანგი, ნახშირწყალბადები(აქროლადი და არაქროლადი ორგანული ნაერთები) ჭვარტლის ნაწილაკები,ეთილირებული ტყვია, გოგირდის ორჟანგი,აზოტის ორჟანგი. რამდენად საშიშია ეს ნაერთები ადამიანის ორგანიზმისთვის; რას ვსუნთქავთ?

აზოტის ორჟანგი ჰაერის დაბიმძურების შემთხვევაში მოიაზრება როგორც აზოტის ოქსიდების, მჟავის და ოქსიდური ნაერთების ნაკრები, რომლებიც ძირითადად წარმოიქმნება ჰაერში არსებული აზოტის და გამონაბოლქვში არსებული ქიმიური ნაერთების რეაქციის შედეგად. აზოტის ჟანგეულების წარმოქმნის ძირითადი წყარო არის საწვავის არასრული წვის პროცესი.

Continue reading “ჰაერის ძირითადი დამაბინძურებლები(აზოტის ორჟანგი)”

ჰაერის ძირითადი დამაბინძურებლები (გოგირდის ორჟანგი)

საქართვლოში ჰაერის დაბინძურების ძირითად წყაროს სატრანსპორტო საშუალებებიდან გამონაბოლქვი აირები წარმოადგენს:ნახშირჟანგი, ნახშირორჟანგი, ნახშირწყალბადები(აქროლადი და არაქროლადი ორგანული ნაერთები) ჭვარტლის ნაწილაკები,ეთილირებული ტყვია, გოგირდის ორჟანგი,აზოტის ორჟანგი.რამდენად საშიშია ეს ნაერთები ადამიანის ორგანიზმისთვის; რას ვსუნთქავთ?

გოგირდის ორჟანგი  არის გაზი საკმაოდ მძაფრი სუნით, არსებობს ბუნებრივად დიდი რაოდენობით, ფართოდ გამოიყენება წარმოებაში, ქვანახშირის, ნავთობის წვის თანმდევი გაზია, ასევე გამოიყოფა ავტომობილების გამონაბოლქვიდან საწვავის -დიზელის წვის დროს. რადგან განვიხილავთ ავტოტრანსპორტიდან გამონაბოლქვში არსებულ ძირითად დამაბინძურებლებს ამჯერად ვისაუბრებთ დიზელზე მომუშავე ავტომობილების გამონაბოლქვიდან გამოყოფილ გოგირდის ორჟანგზე.

Continue reading “ჰაერის ძირითადი დამაბინძურებლები (გოგირდის ორჟანგი)”